
Dân tộc Việt Nam ta có câu : Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ. Thể hiện tinh thần tương thần tương ái, yêu thương giống nòi của con người Việt . Khi một tập thể hay một cá nhân bị thương tổn, cả nước ta đều đồng lòng hướng tới, đem công sức, của cải ra để hỗ trợ. Đặc biệt, với những con người chịu nhiều thiệt thòi cả về thể chất hay tinh thần mà không thể thay đổi được như người khuyết tật thì lại luôn cần sự động viên, tương trợ của cả cộng đồng. Từ ý nghĩa đó, ngày 18/04 hằng năm được chọn là ngày Người khuyết tật Việt Nam.
Người khuyết tật là người có một hoặc nhiều khiếm khuyết về thể chất hoặc tinh thần mà vì thế gây ra suy giảm đáng kể và lâu dài đến khả năng thực hiện các hoạt động, sinh hoạt hàng ngày. Theo Đạo luật chống phân biệt đối xử với người khuyết tật do Quốc hội Anh ban hành, khi xét về mặt thời gian tác động thì khiếm khuyết kéo dài hoặc sẽ có thể kéo dài mà ít hơn 12 tháng bình thường không được coi là khuyết tật, trừ phi là bị tái đi tái lại, một số người có khiếm khuyết kéo dài hơn một năm thì vẫn ở trong diện này, cả khi họ sẽ được phục hồi hoàn toàn .
Còn Đạo luật về người khuyết tật của Hoa Kỳ năm 1990 định nghĩa người khuyết tật là người có sự suy yếu về thể chất hay tinh thần gây ảnh hưởng đáng kể đến một hay nhiều hoạt động quan trọng trong cuộc sống. Những ví dụ cụ thể về khuyết tật bao gồm: khiếm khuyết về vận động, thị giác, nói và nghe, chậm phát triển tinh thần, bệnh cảm xúc và những khiếm khuyết cụ thể về học tập, bại não, động kinh, teo cơ, ung thư, bệnh tim, tiểu đường, các bệnh lây và không lây như bệnh lao và bệnh do HIV (có triệu chứng hoặc không có triệu chứng). Có sự thống nhất tương đối về định nghĩa thế nào là khuyết tật của hai đạo luật này.
Theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới, có ba mức độ suy giảm là: khiếm khuyết (impairment), khuyết tật (disability) và tàn tật (handicap). Khiếm khuyết chỉ đến sự mất mát hoặc không bình thường của cấu trúc cơ thể liên quan đến tâm lý hoặc/và sinh lý. Khuyết tật chỉ đến sự giảm thiểu chức năng hoạt động, là hậu quả của sự khiếm khuyết. Còn tàn tật đề cập đến tình thế bất lợi hoặc thiệt thòi của người mang khiếm khuyết do tác động của môi trường xung quanh lên tình trạng khuyết tật của họ. Còn theo quan điểm của Tổ chức Quốc tế người khuyết tật, người khuyết tật trở thành tàn tật là do thiếu cơ hội để tham gia các hoạt động xã hội và có một cuộc sống giống như thành viên khác Do vậy, khuyết tật là một hiện tượng phức tạp, phản ánh sự tương tác giữa các tính năng cơ thể và các tính năng xã hội mà trong đó người khuyết tật sống
Theo thống kê năm 2011, Việt Nam có khoảng 6.1 triệu người khuyết tật, tương đương 7.8% dân số.
Lịch sử ra đời Ngày người khuyết tật Việt Nam
Ngày 30 tháng 7 năm 1998 Uỷ ban thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh số 06/1998/ về người tàn tật. Tại điều 31 có quy định lấy ngày 18 tháng 4 hàng năm là Ngày bảo vệ, chăm sóc người tàn tật. Sau này, khi Luật người khuyết tật Việt Nam số: 51/2010 tại điều 11 chính thức ghi nhận ngày 18 tháng 4 hàng năm là Ngày người khuyết tật Việt Nam.
Kể từ năm 2019, Liên hiệp hội về người khuyết tật Việt Nam chính thức công bố chủ đề cho ngày người khuyết tật Việt Nam 18/4/2019 là “Tiếp cận cho mọi người”. Mỗi năm Liên hiệp hội sẽ đưa ra một chủ đề với thông điệp khác nhau nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền và sự hoà nhập của người khuyết tật Việt Nam.
Từ ngày 18/04, các tổ chức, tập thể, cá nhân có liên quan đến người khuyết tật đều có các hành động để hướng đến hỗ trợ người khuyết tật. Các hoạt động như giao lưu văn nghệ - thể thao, toạ đàm, hội nghị, hội thảo, tư vấn và tuyển dụng việc làm, tư vấn kỹ năng sống, hướng dẫn chăm sóc bảo vệ sức khỏe, khám chữa bệnh miễn phí... dành cho người khuyết tật được triển khai khắp nơi trong cả nước.
Đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid 19 đang hoành hành và hậu quả nặng nề nó đem lại cho mọi người, gánh nặng của COVID-19 là nặng nề nhất ở những nhóm người ít có khả năng đối phó với những ảnh hưởng của đại dịch, như những người khuyết tật (NKT). Tại Việt Nam, LHQ đã ghi nhận rằng NKT, đặc biệt là những người cao tuổi và những người có các bệnh nền, có nguy cơ mắc virus cao hơn. Ảnh hưởng lâu dài và trầm trọng hơn đối với NKT là việc làm và khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Trong một số trường hợp, trẻ em khuyết tật gặp khó khăn trong tiếp cận tới các dịch vụ điều trị và phục hồi, và bị ảnh hưởng nhiều hơn khi phải chuyến sang học trực tuyến. Ngoài ra, trẻ em khuyết tật có nhiều khả năng sẽ được đưa vào chăm sóc tại gia đình, là nơi đã được ghi nhận có nhiều thách thức. Việc đưa người khuyết tật vào tất cả các kế hoạch ứng phó và phục hồi COVID-19 là một phần sống còn để đảm bảo rằng không ai bị bỏ lại phía sau
Với cơ thể khiếm khuyết họ đã bền bỉ, quyết tâm như thế nào để vươn lên trở thành những người không chỉ tự làm được mọi việc, tự nuôi sống bản thân và gia đình như những người bình thường mà còn hơn thế, họ luôn lạc quan, tự tin, yêu đời và đầy lòng nhân ái, cho dù ít có cơ hội để nghe những bài giảng về đạo đức, về tình thương yêu nhân loại to tát. Ngày nay ở nước ta người khuyết tật đã có một vị thế nhất định trong xã hội. Đã có những chính sách, chế độ từ phía Nhà nước hỗ trợ, giúp họ từng bước tạo lập cuộc sống ổn định. Người khuyết tật gặp khó khăn về nhiều mặt trong đó có học tập, việc làm, hôn nhân, kỳ thị...Những khó khăn đó tác động qua lại lẫn nhau, là nguyên nhân và kết quả của nhau do vậy chúng tạo thành một vòng luẩn quẩn. Sự giúp đỡ lớn về vật chất không phải ai cũng làm được nhưng về tinh thần thì khác - chúng ta giúp được rất nhiều chỉ cần sự thành tâm mà thôi. Cản trở lớn nhất với người khuyết tật là kỳ thị, nó là rào cản vô hình nhưng tàn nhẫn đẩy nhiều người ra bên lề của cuộc sống. Và kỳ thị không phải là vấn đề thuộc vật chất, của khoa học kỹ thuật - nó là vấn đề thuộc tâm lý, và sự ý thức sâu xa giá trị sống của con người - mà không phải là lòng thương hại - nhưng là lòng cảm thông thực sự sẽ chỉ hướng cho hành động đúng đắn của chúng ta.