Stxdd.thanhuytphcm.vn) - Ngày Quốc tế Thiếu nhi thường làm chúng ta nhớ đến câu thơ của Bác Hồ: Trẻ em như búp trên cành/ Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan. Đây là 2 câu mở đầu trong bài Trẻ con, đăng trên báo Việt Nam độc lập, số 106, ngày 21/9/1941. Bấy giờ, “chẳng may vận nước gian nan” nên “trẻ em cũng bị bận thân cực lòng”, vì nước ta đang chịu cảnh “một cổ hai tròng” cùng lúc chịu áp bức của thực dân Pháp và phát xít Nhật. Khi nước mất thì nhà tan, nên trẻ em tránh làm sao những nhọc nhằn, đau khổ.
Hai câu thơ đó cũng nhắc nhở người lớn, không chỉ có các bậc cha mẹ, phải luôn quan tâm, chăm sóc và nuôi dưỡng những “búp trên cành”, để trẻ em được ăn ngủ, được học hành một cách chu đáo nhất có thể. Nhiều người đã nói: Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai. Điều đó hoàn toàn đúng, vì với những trẻ em hiện đang được chăm sóc, bảo vệ, dạy dỗ thế nào thì sẽ trở thành những người trưởng thành tương ứng trong tương lai, tức là khi đó xã hội và thế giới sẽ được những người trưởng thành đó làm chủ. Người trưởng thành ở ngày mai hay hoặc dở, tốt hoặc xấu, khỏe hoặc yếu… đều bắt đầu từ những hành động cụ thể của người lớn đối với trẻ em hôm nay.
Trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19, chúng ta đã nói nhiều đến những người yếu thế như người đang mắc bệnh nan y, người nghèo, người đang làm công ăn lương… Vì vậy, ở Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng, những người yếu thế này luôn được quan tâm, giúp đỡ, tạo điều kiện để vượt qua khó khăn trước mắt.
Tuy nhiên, chúng ta vẫn nên nhìn về một đối tượng yếu thế khác cũng đang chịu tác động rất sâu sắc từ dịch Covid-19. Đó chính là trẻ em.
Về thể chất, phần lớn trẻ em chưa hoàn chỉnh hệ miễn dịch nên khả năng đề kháng còn hạn chế, do đó cũng là đối tượng dễ bị lây nhiểm Covid. Về nhận thức, một bộ phận đáng kể trẻ em chưa đủ hiểu biết để tự phòng ngừa hoặc có biện pháp tránh lây nhiễm, nhất là nhiều khi phải thụ động nhận sự tiếp xúc gần. Về hoạt động, phần nhiều trẻ em không di chuyển hay có hoạt động nhiều nhưng lại tham gia học tập trong môi trường thường xuyên có tiếp xúc gần, rất khó giữ khoảng cách an toàn… Dù ở nước ta, tỷ lệ trẻ em bị nhiễm Covid-19 không nhiều nhưng vẫn có những trường hợp rất đáng thương, như mắc bệnh lúc còn rất nhỏ hoặc vừa nhiễm Covid-19 lại có bệnh khác…
Bên cạnh đó, trẻ em còn chịu tác động nặng nề từ việc phải bị cách ly khi có liên quan đến các trường hợp đã bị lây nhiễm. Có trường hợp nhiều học sinh tiểu học phải cùng lúc đi cách ly tập trung nhưng phần lớn các em còn quá nhỏ để tự phục vụ nên có khi chính thầy cô hoặc phụ huynh phải chủ động tham gia cách ly cùng để chăm sóc các em. Cũng có trường hợp vì điều kiện ngặt nghèo, có em đang chịu cách ly nhưng không có người thân bên cạnh nên em phải tự thân vận động một cách đầy cố gắng và tự lập. Hoặc có trường hợp mẹ đang nhiễm bệnh hoặc phải cách ly, trẻ sơ sinh không được chăm sóc tốt, ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của cháu bé…
Ngoài ra, dịch bệnh cũng làm gián đoạn việc học tập tại trường của nhiều trẻ em. Có khi, chương trình phải được rút ngắn hoặc đẩy nhanh, làm một số trẻ gặp khó khăn để theo kịp; có khi việc thi cử được tổ chức trong bối cảnh đang có dịch nên sự chuẩn bị cũng không được tốt, có thể ảnh hưởng đến kết quả học tập của các em. Hay việc học trực tuyến cũng không hoàn toàn phù hợp với tất cả các trẻ, do sự tương tác hay khả năng giám sát của hành vi bị hạn chế…
Trong thời gian ngưng học trên lớp do dịch, nhiều gia đình gặp khó khăn trong việc quản lý con cái. Với trẻ mầm non, một số gia đình buộc phải gửi về quê cho người thân chăm sóc, ít nhiều tác động đến sự phát triển bình thường về mặt tâm sinh lý của trẻ. Nhiều gia đình khác buộc phải gửi trẻ cho các nhóm trẻ gia đình hoặc những người ở gần nhà để họ trông giúp, thường khó bảo đảm về mặt an toàn và dinh dưỡng. Hay với những trẻ lớn tuổi hơn, gia đình có thể để con ở nhà tự quản, có thể phát sinh nhiều rủi ro; ngay cả việc trẻ ở nhà bị điện thoại, máy tính, tivi thu hút cũng ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần, nhận thức, thể chất của trẻ…
Chính vì hậu quả của dịch Covid-19 đối với trẻ khá nặng nề như vậy nên người lớn, nhất là các bậc cha mẹ, càng phải chú ý bảo đảm an toàn cho mình hơn trong mùa dịch. Một số người còn có vẻ chủ quan với dịch bệnh, cho rằng bản thân khỏe mạnh, khó có thể bị lây nhiễm, rủi có nhiễm thì cũng nhanh chóng khỏi bệnh. Tuy nhiên, cần biết rằng, khi bản thân bị bệnh hoặc liên quan đến trường hợp đã nhiễm bệnh thì khả năng lây cho trẻ trong gia đình là không nhỏ, hoặc ít nhiều nếu trẻ không bị lây nhiễm thì sẽ chịu ảnh hưởng của việc đi cách ly và thiếu sự chăm sóc của người thân…
Do đó, trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến rất phức tạp tại TPHCM và một số địa phương, công tác phòng ngừa đang được thực hiện rất quyết liệt thì mỗi người nên nghĩ nhiều hơn đến các “búp trên cành” ở gia đình mình, ở người thân của mình để thực hiện nghiêm các biện pháp phòng tránh. Bên cạnh đó, mỗi người cũng nên có phương án về việc ứng xử khi con em phải phải đi cách ly hoặc phải đi điều trị để nếu điều không may xảy đến thì vẫn có cách xử lý phù hợp.
Trong điều kiện dịch bệnh, sự chăm chút các “búp trên cành” thực sự có nhiều thử thách. Nhưng vì vậy, mỗi người cần có ý thức trách nhiệm hơn với bản thân và cộng đồng, trong đó đặc biệt là với chính những đứa trẻ thân yêu ngay trong gia đình mình!